Program AOON-JST-2026

Warszawa, /elektroniczny znacznik czasu/
Akceptuję
z upoważnienia
Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Łukasz Krasoń
Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw
Osób Niepełnosprawnych
/-kwalifikowany podpis elektroniczny-/

MINISTERSTWO
RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
Program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością”
dla Jednostek Samorządu Terytorialnego
- edycja 2026
Warszawa, sierpień 2025 r.

 

Wstęp.........................................................................................................................................3
I. Podstawa prawna Programu...................................................................................................4
II. Diagnoza sytuacji ...................................................................................................................4
III. Cele i adresaci Programu ......................................................................................................6
IV. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Programu ...................................................................7
V. Kwalifikowalność kosztów ...................................................................................................17
VI. Finansowanie Programu oraz warunki przyznawania gminom/powiatom środków
Funduszu przeznaczonych na realizację Programu..................................................................22
VII. Terminy i warunki realizacji Programu ..............................................................................27
VIII. Przetwarzanie danych osobowych ...................................................................................28
IX. Zadania podmiotów realizujących Program........................................................................29
X. Monitoring Programu ..........................................................................................................36
3
Wstęp
Program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego – edycja 2026, zwany dalej „Programem”, ma na celu zapewnienie
dostępności do usług asystencji osobistej, tj. wsparcia w wykonywaniu codziennych
czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osób z niepełnosprawnościami. Usługi
asystencji osobistej były formą wsparcia finansowaną w ramach poprzednich edycji tego
Programu w latach 2019 – 2025 oraz Programu „Asystent osobisty osoby
z niepełnosprawnością” - edycja 2020 – 2025 dla podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 2
oraz ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie (Dz. U. z 2024 r. poz. 1491, z późn. zm.).
Program jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie:
1) poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami, w szczególności poprzez
umożliwienie im jak najbardziej niezależnego życia;
2) wsparcia osób z niepełnosprawnościami oraz zapewnienia pomocy adekwatnej
do potrzeb;
3) uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami w wydarzeniach społecznych,
kulturalnych, rozrywkowych lub sportowych itp.;
4) dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego w ramach realizowanych
zadań mających na celu wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnościami;
5) zwiększenia wsparcia asystenckiego dla uczniów z niepełnosprawnościami ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, także w innych wymiarach życia
i funkcjonowania społecznego.
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania jednostek samorządu
terytorialnego realizacją usług asystencji osobistej. Mimo to nadal wiele osób z
niepełnosprawnościami nie ma możliwości skorzystania z ww. usługi. Jednym z celów
Programu jest objęcie zasięgiem jak największej liczby jednostek samorządu terytorialnego
(zwiększenie liczby jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do liczby jednostek,
które realizowały Program w roku poprzednim), w których usługi asystencji osobistej dla
osób z niepełnosprawnościami jeszcze nie były realizowane, przy jednoczesnym zachowaniu
ciągłości usług asystencji osobistej w jednostkach samorządu terytorialnego, które
dotychczas realizowały Program.
4
Istotnym elementem rozwijania usług asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami
jest także budowanie partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego z podmiotami
ekonomii społecznej. Podmioty te charakteryzują się priorytetowym podejściem do
realizowania celów społecznych oraz niekomercyjnym charakterem działalności. Z uwagi na
oddolny charakter dysponują one również wiedzą i odpowiednim przygotowaniem do
świadczenia usług odpowiadających na potrzeby konkretnych osób z
niepełnosprawnościami. Wspieranie partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego i
podmiotów ekonomii społecznej w realizowaniu usług społecznych wynika również
bezpośrednio z zapisów Strategii Rozwoju Usług Społecznych oraz Krajowego Programu
Rozwoju Ekonomii Społecznej. Z tych względów w ramach niniejszego Programu promowane
będzie nawiązywanie przez samorządy gmin i powiatów takiej współpracy.
I. Podstawa prawna Programu
Podstawą prawną Programu jest art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 23 października 2018 r.
o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1848). Nabór wniosków zostanie
przeprowadzony zgodnie z art. 13 ww. ustawy.
II. Diagnoza sytuacji
Program zapewni wsparcie następującym osobom, zwanym dalej „uczestnikami”, w
wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym:
1) dzieciom od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia posiadającym
orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8 w orzeczeniu
o niepełnosprawności - konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz
2) osobom z niepełnosprawnościami posiadającym orzeczenie:
a) o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
b) o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, albo
5
c) traktowane na równi z orzeczeniami wymienionymi w lit. a i b, zgodnie z art. 5
i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913).
Usługi asystencji osobistej wpisują się w jeden z głównych celów Funduszu
Solidarnościowego, zwanego dalej „Funduszem”, tj. wsparcie społeczne osób
niepełnosprawnych.
Celem rozpowszechnienia usług asystencji osobistej jest zwiększenie szans osób z
niepełnosprawnościami na prowadzenie bardziej niezależnego/samodzielnego i aktywnego
życia. Tak więc, nadrzędnym celem usług asystencji osobistej powinno być dążenie do
poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością w jej środowisku, zwiększenia
możliwości zaspokajania jej potrzeb oraz włączenia jej w życie społeczne.
Usługi asystencji osobistej są powszechną formą wsparcia osób z niepełnosprawnościami w
takich krajach jak: Szwecja, Wielka Brytania, Austria, Dania, Francja, Hiszpania.
Asystencja osobista jest kluczową usługą kierowaną do osób z niepełnosprawnościami, do
której odnosi się art. 19 lit. b Konwencji z dnia 13 grudnia 2006 r. o prawach osób
niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1169, oraz z 2018 r. poz. 1217). Kwestia m.in. potrzeby jej upowszechnienia znalazła
swoje odzwierciedlenie w pierwszej w Polsce Strategii na rzecz Osób z
Niepełnosprawnościami 2021-2030, przyjętej uchwałą nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego
2021 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami
2021-2030 (M.P. poz. 218). Zgodnie z jej założeniami zakres usług asystencji osobistej będzie
ściśle dostosowany do potrzeb danej osoby z niepełnosprawnością, która to osoba będzie
kierowała realizacją świadczonych dla niej usług asystencji osobistej.
Dane liczbowe:
Według danych z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitorowania i Orzekania
o Niepełnosprawności (stan na dzień 23 lipca 2025 r.) liczba:
1) dzieci od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia posiadających
orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8 w orzeczeniu o
niepełnosprawności - konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
6
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji, wynosi 125 138;
2) osób pomiędzy 16. a 18. rokiem zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego
stopnia niepełnosprawności, zgodnie z prawomocnym orzeczeniem lub wyrokiem
sądu, wynosi łącznie 80 826;
3) osób po 18. roku życia zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
zgodnie z prawomocnym orzeczeniem lub wyrokiem sądu, wynosi 847 417;
4) osób po 18. roku życia zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
zgodnie z prawomocnym orzeczeniem lub wyrokiem sądu, wynosi 1 442 247.
III. Cele i adresaci Programu
1. Głównym celem Programu jest wprowadzenie usług asystencji osobistej jako formy
ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz
funkcjonowaniu w życiu społecznym.
2. Adresatami Programu są:
1) dzieci od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia posiadające
orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8 w orzeczeniu o
niepełnosprawności - konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz
2) osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie:
a) o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
b) o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, albo
c) traktowane na równi z orzeczeniami wymienionymi w lit. a i b, zgodnie z art. 5 i
art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
3. Cele szczegółowe Programu są następujące:
1) zrealizowanie usług asystencji osobistej dla nie mniej niż 40 000 osób z
niepełnosprawnościami;
2) osoby wymagające wysokiego poziomu wsparcia będą stanowiły minimum 50%
uczestników Programu. Osobami wymagającymi wysokiego poziomu wsparcia są:
7
a) osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) osoby posiadające orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia
1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
c) dzieci od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia z orzeczeniem o
niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8 w orzeczeniu o
niepełnosprawności - konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy
innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej
egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna
dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
d) osoby z niepełnosprawnościami sprzężonymi1).
IV. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Programu
1. Program zakłada wsparcie finansowe dla gmin/powiatów w zakresie świadczenia usług
asystencji osobistej, które będą dostosowane do potrzeb uczestnika, mieszkającego na
terenie danej gminy/powiatu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Osoba może korzystać z usług asystencji osobistej na terenie innej gminy lub innego
powiatu niż gmina lub powiat właściwe ze względu na jej miejsce zamieszkania, pod
warunkiem zawarcia porozumienia pomiędzy zainteresowanymi jednostkami samorządu
terytorialnego.
3. Program zapewnia usługi asystencji osobistej świadczone uczestnikom przez asystenta
osobistego osoby z niepełnosprawnością, zwanego dalej także „asystentem”. Usługi
asystencji osobistej będące przedmiotem Programu mogą być świadczone wyłącznie na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Usługi asystencji osobistej mogą być świadczone przez osoby pełnoletnie, niebędące
członkami rodziny uczestnika, opiekunami prawnymi uczestnika lub osobami faktycznie
zamieszkującymi razem z uczestnikiem, oraz:
1) Przez niepełnosprawność sprzężoną rozumie się posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności ze wskazaniem
co najmniej dwóch niepełnosprawności.
8
1) w przypadku wskazania przez realizatora Programu2:
a) posiadające dokument potwierdzający uzyskanie kwalifikacji w następujących
zawodach i specjalnościach: asystent osoby niepełnosprawnej3), opiekun osoby
starszej, opiekun medyczny, pedagog, psycholog, terapeuta zajęciowy,
pielęgniarka, siostra PCK, fizjoterapeuta lub, za zgodą realizatora Programu, w
innych zawodach i specjalnościach o charakterze medycznym lub opiekuńczym
lub
b) posiadające co najmniej 6-miesięczne, udokumentowane doświadczenie w
udzielaniu bezpośredniej pomocy osobom z niepełnosprawnościami, np.
doświadczenie zawodowe, udzielanie wsparcia osobom
z niepełnosprawnościami w formie wolontariatu, oraz
2) w przypadku wskazania przez uczestnika lub jego opiekuna prawnego (w przypadku
osoby małoletniej albo ubezwłasnowolnionej całkowicie) w Karcie zgłoszenia do
Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026, której wzór stanowi załącznik nr 7 do
Programu:
a) przygotowane do świadczenia usług asystencji osobistej na podstawie
oświadczenia uczestnika lub jego opiekuna prawnego.
Asystentem nie może być osoba będąca uczestnikiem programów Ministra
finansowanych ze środków Funduszu dotyczących usług asystencji osobistej i opieki
wytchnieniowej ani osoba, która jest opiekunem prawnym uczestnika Programu.
Posiadanie doświadczenia, o którym mowa w pkt 1 lit. b, może zostać udokumentowane
pisemnym oświadczeniem podmiotu, który zlecał udzielanie bezpośredniej pomocy
osobom z niepełnosprawnościami. Podmiotem tym może być również osoba fizyczna
(a więc nie tylko osoba prawna, czy jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości
prawnej), która zleciła udzielenie bezpośredniej pomocy osobie z niepełnosprawnością.
2 Przez „realizatora Programu” należy rozumieć gminę/powiat lub inny podmiot, któremu gmina/powiat zleciła
realizację Programu.
3) Zawód asystenta osoby niepełnosprawnej jest wymieniony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz
zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2018 r. poz. 227, z 2021 r. poz. 2285, z 2022 r. poz. 853 oraz z 2024 poz. 1372)
pod symbolem 341201 w ramach grupy: Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej
(symbol 3412).
9
Ocena posiadania przez osobę doświadczenia w udzielaniu bezpośredniej pomocy
osobom z niepełnosprawnościami należy do realizatora Programu.
5. Na potrzeby realizacji Programu za członków rodziny uczestnika uznaje się wstępnych
oraz zstępnych, krewnych w linni bocznej, małżonka, wstępnych oraz zstępnych
małżonka, krewnych w linni bocznej małżonka, zięcia, synową, macochę, ojczyma oraz
osobę pozostającą we wspólnym pożyciu, a także osobę pozostającą w stosunku
przysposobienia z uczestnikiem.
6. W pierwszej kolejności, asystentem może zostać osoba wskazana przez uczestnika lub
jego opiekuna prawnego, z uwzględnieniem postanowień ust. 4 pkt 2 lit. a. Jeżeli
asystent nie zostanie wskazany przez uczestnika lub jego opiekuna prawnego, asystenta
wskazuje realizator Programu, z uwzględnieniem postanowień ust. 4 pkt 1 lit a i b.
7. W przypadku gdy usługi asystencji osobistej mają być świadczone na rzecz małoletnich,
w odniesieniu do osoby, która ma świadczyć usługi asystencji osobistej, muszą zostać
spełnione warunki określone w art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu
zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. 2024 r.
poz. 1802, z późn. zm.), a także wymagana jest pisemna akceptacja osoby asystenta ze
strony rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
8. Gmina/powiat przyznaje usługi asystencji osobistej na podstawie Karty zgłoszenia do
Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, której wzór stanowi załącznik nr 7 do Programu oraz na
podstawie dokonanej oceny indywidualnej sytuacji osoby z niepełnosprawnością.
9. Ocena indywidualnej sytuacji uczestnika powinna odnosić się do zbadania/weryfikacji:
1) potrzeb osoby z niepełnosprawnością wymagającej wsparcia asystenta,
2) poziomu samodzielności osoby z niepełnosprawnością,
3) możliwości uzyskania pomocy od innych osób.
10. Gmina/powiat, przyznając usługi asystencji osobistej, w pierwszej kolejności uwzględnia
potrzeby:
1) osób z niepełnosprawnościami samotnie zamieszkujących i gospodarujących, które
nie korzystają ze wsparcia innych osób,
2) osób z niepełnosprawnościami wspólnie zamieszkująch i gospodarujących,
jednocześnie spełniających warunki, o których mowa w części III ust. 2 i nie
10
mających możliwości wzajemnego wsparcia, ani które nie korzystają ze wsparcia
innych osób,
3) osób z niepełnosprawnościami, o których mowa w części III ust. 2, które przebywają
w rodzinnej pieczy zastępczej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2025 r. poz. 49), tj.: dzieci i
osób przebywających w rodzinach zastępczych (spokrewnionych, niezawodowych
lub zawodowych) lub w rodzinnych domach dziecka na zasadach określonych w art.
37 ust. 1-6 tej ustawy,
4) osób z niepełnosprawnościami, o których mowa w części III ust. 2, które przebywają
w placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego w rozumieniu ustawy z
dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj.: dzieci i
osób przebywających w tych placówkach na zasadach określonych w art. 37 ust. 1-6
tej ustawy, o ile wyłączną opiekę nad nimi w tej placówce sprawują małżonkowie
lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim.
11. Realizator Programu ma obowiązek upowszechniać informacje o możliwości przyznania
usług asystencji osobistej poprzez umieszczenie ogłoszenia o naborze uczestników do
Programu w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie realizatora Programu oraz na
stronie internetowej, lub profilu w internetowych serwisach społecznościowych, z
wyróżnioną i łatwo dostępną zakładką dotyczącą Programu i jego realizacji przez
realizatora Programu.
12. Termin na składanie zgłoszeń określony w ogłoszeniu o naborze uczestników do
Programu, nie może być krótszy niż 7 dni kalendarzowych i nie dłuższy niż 21 dni od dnia
ogłoszenia naboru uczestników do Programu. Kolejność zgłoszeń nie ma wpływu na
wynik naboru uczestników do Programu.
13. Realizator Programu dokonuje wyłonienia kandydatów na uczestników, którym zostaną
przydzielone usługi asystencji osobistej, z uwzględnieniem postanowień ust. 8-10.
14. Realizator Programu obowiązany jest poinformować, w formie pisemnej, uczestnika
Programu lub jego opiekuna prawnego, o przyznaniu usług asystencji osobistej oraz
przyznanym wymiarze godzin usług asystencji osobistej w danym roku kalendarzowym,
a także o prawach i obowiązkach wynikających z przyznania usług asystencji osobistej
albo o wpisaniu go na listę rezerwową albo poinformować o odmowie przyznania usług
asystencji osobistej wraz z uzasadnieniem.
11
15. W sytuacji zwiększenia limitu osób korzystających ze wsparcia asystenta osobistego,
realizator Programu w pierwszej kolejności przyznaje usługi asystencji osobistej osobom
wpisanym na listę rezerwową, z uwzględnieniem postanowień ust. 8-10. Pozycja na liście
rezerwowej nie ma wpływu na przyznanie usług asystencji osobistej. Jednocześnie, w
przypadku braku kandydatów na uczestników oczekujących na przyznanie usług,
wpisanych na listę rezerwową lub w przypadku, gdy realizator Programu pomimo
przyznania usług asystencji osobom znajdujących się na liście rezerwowej nadal posiada
wole miejsca do udziału w Programie, jest on obowiązany do ogłoszenia uzupełniającego
naboru uczestników do Programu.
16. Realizator Programu może określić zasady przyjmowania zgłoszeń do Programu, z
zastrzeżeniem zachowania warunków określonych w Programie oraz w zaakceptowanym
przez Wojewodę wniosku gminy/powiatu. Niezachowanie warunków przyjmowania
zgłoszeń do Programu, określonych w ust. 11-15, może skutkować brakiem akceptacji
sprawozdania z realizacji Programu przez Wojewodę.
17. Usługi asystencji osobistej polegają na wspieraniu przez asystenta osoby z
niepełnosprawnością w różnych sferach życia, w tym:
1) wsparciu uczestnika w czynnościach samoobsługowych, w tym utrzymaniu higieny
osobistej;
2) wsparciu uczestnika w prowadzeniu gospodarstwa domowego i wypełnianiu ról w
rodzinie;
3) wsparciu uczestnika w przemieszczaniu się poza miejscem zamieszkania;
4) wsparciu uczestnika w podejmowaniu aktywności życiowej i komunikowaniu się
z otoczeniem.
Usługi asystenckie mogą uzupełniać usługi opiekuńcze, nie mogą ich jednak zastępować.
18. Usługa asystencji osobistej na terenie szkoły lub placówki oświatowej może być
realizowana wyłącznie w przypadku, gdy szkoła nie zapewnia tej usługi.
19. Zakres przyznanych uczestnikowi usług asystencji osobistej określany jest w Karcie
zakresu czynności w ramach usługi asystencji osobistej do Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026.
Wzór Karty zakresu czynności w ramach usługi asystencji osobistej do Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, stanowi załącznik nr 8 do Programu.
12
20. Zadaniem asystenta nie jest podejmowanie decyzji za osobę z niepełnosprawnością, lecz
wyłącznie udzielenie jej pomocy lub wsparcia w realizacji osobistych celów.
21. Asystent realizuje usługi wyłącznie na rzecz osoby z niepełnosprawnością, na podstawie
jej decyzji lub decyzji opiekuna prawnego, a nie dla osób trzecich, w tym członków
rodziny osoby z niepełnosprawnością.
22. W godzinach realizacji usług asystencji osobistej, finansowanych ze środków Funduszu,
wobec uczestnika objętego usługami asystencji osobistej nie mogą być świadczone inne
formy pomocy usługowej, w tym:
1) usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1283, z późn.
zm.),
2) usługi finansowane ze środków Funduszu albo finansowane przez Państwowy
Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
- o ile obejmują analogiczne wsparcie, o którym mowa w ust. 17, finansowane ze
środków publicznych.
23. Usługi asystencji osobistej mogą być realizowane przez 24 godziny na dobę, 7 dni w
tygodniu, przy czym przez tego samego asystenta maksymalnie do 12 godzin na dobę.
Przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której
asystent rozpoczyna realizację usługi asystencji osobistej. Do czasu realizacji usługi
asystencji osobistej nie wlicza się czasu dojazdu do i od uczestnika.
24. Do czasu realizacji usług asystencji osobistej wlicza się czas oczekiwania/gotowości na
świadczenie usług nie dłuższy niż 90 minut. Jeżeli czas oczekiwania wynosi więcej niż 90
minut, wówczas usługę dojazdu do wybranego miejsca i powrotu z niego rozlicza się jako
dwie odrębne usługi powiększone łącznie o 90 minut trwania.
25. Zakres czynności w ramach usług asystencji osobistej i ich zakres godzinowy powinny
być uzależnione od indywidualnej sytuacji osoby z niepełnosprawnością, z
uwzględnieniem stopnia i rodzaju niepełnosprawności uczestnika, z zastrzeżeniem ust.
26.
13
26. Limit godzin usług asystencji osobistej finansowanych ze środków Funduszu
przypadających na jedną osobę z niepełnosprawnością w danym roku kalendarzowym
wynosi nie więcej niż4):
1) 840 godzin rocznie dla osób z niepełnosprawnościami posiadających orzeczenie:
a) o znacznym stopniu niepełnosprawności z niepełnosprawnością sprzężoną,
b) traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, z
niepełnosprawnością sprzężoną;
2) 720 godzin rocznie dla osób z niepełnosprawnościami posiadających orzeczenie:
a) o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
3) 480 godzin rocznie dla osób z niepełnosprawnościami posiadających orzeczenie:
a) o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z niepełnosprawnością
sprzężoną,
b) traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności, zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
z niepełnosprawnością sprzężoną;
4) 360 godzin rocznie dla:
a) osób z niepełnosprawnościami posiadających orzeczenie o umiarkowanym
stopniu niepełnosprawności,
b) osób z niepełnosprawnościami posiadających orzeczenie traktowane na równi z
orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 5 i
art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
c) dzieci od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia z orzeczeniem o
niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8 w orzeczeniu o
4) Limit dotyczy godzin usług asystencji osobistej świadczonych w ramach wszystkich programów Ministra w
zakresie usług asystencji osobistej.
14
niepełnosprawności - konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy
innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej
egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna
dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
27. O wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do korzystania z usług asystenta w
ramach Programu lub na wymiar limitu godzin usług asystencji osobistej (np. utrata
statusu osoby z niepełnosprawnością, zmiana stopnia niepełnosprawności, korzystanie
w 2026 roku z usług asystencji osobistej finansowanych ze środków z Funduszu w
ramach innych programów Ministra dotyczących usług asystencji osobistej) uczestnik
obowiązany jest niezwłocznie poinformować realizatora Programu, nie później niż w
ciągu 7 dni od dnia, w którym zmiana nastąpiła.
28. Zmiana stopnia niepełnosprawności uczestnika lub korzystanie przez uczestnika w 2026
roku z usług asystencji osobistej finansowanych ze środków z Funduszu w ramach innych
programów Ministra, będzie skutkować zmianą przysługującego uczestnikowi limitu
godzin usług asystencji osobistej finansowanych ze środków Funduszu w ramach
Programu w 2026 roku. Nowy limit, z uwzględnieniem wcześniej wykorzystanych w 2026
roku godzin usług asystencji osobistej finansowanych ze środków z Funduszu w ramach
Programu bądź innych programów Ministra, będzie ustalany od dnia, w którym nastąpiły
zmiany ww. okoliczności.
29. Usługi asystencji osobistej będą realizowane przez asystentów, o których mowa w ust. 4.
30. Za realizację usługi asystencji osobistej w ramach Programu uczestnik nie ponosi
odpłatności.
31. O środki Funduszu na realizację zadań w ramach Programu mogą ubiegać się jednostki
samorządu terytorialnego szczebla gminnego i powiatowego.
32. W ramach Programu gmina/powiat może otrzymać wsparcie finansowe do wysokości
100% kosztów realizacji przez asystenta usługi asystencji osobistej. Gmina/powiat może
dodatkowo przeznaczyć środki finansowe własne (wkład własny) na realizację usług
asystencji osobistej w ramach Programu. Wkład własny musi być finansowany ze
środków posiadanych przez gminę/powiat. Niedopuszczalne jest uzyskiwanie środków
na ten cel od pracowników i współpracowników realizatora Programu.
33. Koszt jednej godziny zegarowej wynagrodzenia asystenta za zrealizowaną usługę
asystencji osobistej nie może przekroczyć 55 zł brutto wraz z kosztami pracy
15
zatrudniającego5). Nie jest dopuszczalne pokrywanie z tej kwoty kosztów
administracyjnych realizatora Programu.
34. Po przekroczeniu limitu godzin, o którym mowa w ust. 26, gmina/powiat może przyznać
kolejne godziny usług asystencji osobistej w ramach środków własnych.
35. Gmina/powiat dokonuje rozliczenia usług asystencji osobistej na podstawie wypełnionej
Karty realizacji usług asystencji osobistej w ramach Programu „Asystent osobisty osoby
z niepełnosprawnością" dla Jednostek Samorządu Terytorialnego – edycja 2026, której
wzór stanowi załącznik nr 9 do Programu.
36. W ramach Programu gmina/powiat może otrzymać środki Funduszu na realizację usług
asystencji osobistej, jeżeli:
1) usługi realizuje samodzielnie, tj. przez osoby zatrudnione w ośrodku pomocy
społecznej albo w centrum usług społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia
19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych
(Dz. U. poz. 1818 z późn. zm.), urzędzie gminy/powiatu lub w
gminnych/powiatowych jednostkach organizacyjnych, bez względu na formę
zatrudnienia;
2) zleca realizację usług organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2
ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie,
oraz podmiotom, o których mowa w art. 3 ust. 3 tej ustawy;
3) zatrudnia asystenta wskazanego przez uczestnika w formie ustalonej przez
gminę/powiat;
4) nabywa usługi asystencji osobistej od podmiotów sektora prywatnego, z
zastrzeżeniem klauzul społecznych.
37. Decyzję w zakresie wyboru formy zatrudnienia asystentów podejmuje realizator
Programu.
38. Realizator Programu obowiązany jest monitorować świadczenie usług asystencji
osobistej oraz dokonywać doraźnych kontroli świadczenia usług asystencji osobistej.
Czynności w zakresie kontroli i monitorowania, są dokonywane i dokumentowane
bezpośrednio w miejscu realizacji usług asystencji osobistej w formie pisemnej.
5) Przez koszty pracy zatrudniającego należy rozumieć sumę wynagrodzeń (brutto) oraz składek na
ubezpieczenia społeczne, PPK, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz ZFŚS,
poniesionych przez zatrudniającego.
16
39. Przez cały okres realizacji zadania w ramach Programu, realizator Programu obowiązany
jest do posiadania powszechnie dostępnej strony internetowej lub profilu w
internetowych serwisach społecznościowych, z wyróżnioną i łatwo dostępną zakładką
dotyczącą Programu i jego realizacji przez realizatora Programu. Zakładka dotycząca
Programu musi zawierać:
1) dokument Programu,
2) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór karty zgłoszenia do Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 7 do Programu),
3) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór karty zakresu czynności w ramach
usługi asystencji osobistej do Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 8 do Programu),
4) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór karty realizacji usług asystencji
osobistej w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością" dla
Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 9 do Programu)
5) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór ewidencji przebiegu pojazdu w ramach
Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 10 do Programu)
6) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór ewidencja kosztów przejazdu innym
środkiem transportu np. taksówką w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 11 do Programu),
7) wyodrębniony w osobnym dokumencie wzór ewidencji biletów komunikacyjnych w
ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 12 do Programu),
8) zasady przyjmowania zgłoszeń do Programu, jeżeli zostały określone przez
realizatora Programu,
9) wskazanie koordynatora Programu wraz z danymi kontaktowymi w postaci numeru
telefonu i adresu email,
17
10) adres lokalu, w którym można załatwić sprawy związane z przystąpieniem do
Programu i jego realizacją, wraz ze wskazaniem godzin pracy, numeru telefonu i
adresu email,
11) inne materiały i informacje wskazane przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw
Osób Niepełnosprawnych.
40. Realizator Programu jest obowiązany do przekazania uczestnikom i asystentom
materiałów informacyjnych, edukacyjnych lub ewaluacyjnych wskazanych przez Biuro
Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych za pośrednictwem wojewodów. W
przypadku materiałów ewaluacyjnych realizator Programu jest obowiązany do zebrania
od uczestników lub asystentów wypełnionych materiałów ewaluacyjnych.
V. Kwalifikowalność kosztów
1. Ze środków Funduszu na realizację Programu będą pokrywane koszty związane
bezpośrednio z realizacją usług asystencji osobistej, o których mowa w ust. 3.
2. Niedozwolone jest podwójne finansowanie tego samego wydatku związanego z
realizacją usług asystencji osobistej, zarówno w ramach Programu, jak i w ramach innych
programów lub projektów finansowanych ze środków publicznych, zarówno krajowych,
jak i zagranicznych. Niedozwolone jest pobieranie opłat od uczestników Programu.
3. Kosztami związanymi bezpośrednio z realizacją usług asystencji osobistej są:
1) wynagrodzenie asystenta za wykonaną usługę asystencji osobistej;
2) koszt
a) zakupu jednorazowych biletów komunikacji publicznej/prywatnej dla asystenta
towarzyszącego uczestnikowi podczas przejazdu,
b) przejazdu asystenta towarzyszącego uczestnikowi podczas przejazdu - własnym
asystenta/udostępnionym przez osobę trzecią środkiem transportu oraz
c) przejazdu asystenta towarzyszącego uczestnikowi podczas przejazdu - innym
środkiem transportu np. taksówką
w związku z wyjazdami, które dotyczą realizacji usług wymienionych w treści
Programu oraz gdy usługi asystencji osobistej będą wykonywane po
zakończeniu przejazdu (nie dotyczy przypadku, gdy przejazd następuje do
miejsca zamieszkania uczestnika, po zakończeniu wykonywania usługi asystencji
osobistej).
18
Koszt przejazdów asystentów w związku z wyjazdami, które dotyczą realizacji usług
wymienionych w treści Programu jest kosztem kwalifikowalnym, wyłącznie w
przypadku jednoczesnego przejazdu asystenta i uczestnika;
3) koszt zakupu biletów wstępu na wydarzenia kulturalne, rozrywkowe, sportowe lub
społeczne itp. dla asystenta towarzyszącego uczestnikowi;
4) koszt ubezpieczeń OC oraz NNW asystentów związanych ze świadczeniem usług
asystencji osobistej, w wysokości nie większej niż 200 zł rocznie, przy czym
zapewnienie ubezpieczenia OC jest obowiązkiem realizatora Programu, o ile
asystent nie został już uprzednio objęty ochroną ubezpieczeniową OC, w tym
zakresie. Ubezpieczenie NNW jest dobrowolne.
4. Koszty, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, mogą zostać uwzględnione w wysokości:
1) nie większej niż 300 zł miesięcznie na asystenta, gdy koszty te są związane ze
świadczeniem usług asystencji osobistej dla jednej osoby z niepełnosprawnością;
2) nie większej niż 500 zł miesięcznie na asystenta pod warunkiem, że wykonuje on
usługę asystencji osobistej dla więcej niż jednej osoby z niepełnosprawnością oraz
gdy, koszty te związane są ze świadczeniem usług asystencji osobistej dla więcej niż
jednej osoby z niepełnosprawnością.
5. Koszty będą kwalifikowlane, jeżeli:
1) z usługi asystencji osobistej u jednego asystenta w tym samym czasie będzie
korzystać jeden uczestnik;
2) koszt przejazdu asystentów własnym/udostępnionym przez osobę trzecią/innym
środkiem transportu np. taksówką w związku z wyjazdami, które dotyczą realizacji
usług wymienionych w treści Programu, jest wliczony w czas pracy asystenta
wyłącznie w przypadku jednoczesnego przejazdu asystenta i uczestnika. Zwrot
kosztów nie dotyczy przejazdów środkiem transportu uczestnika oraz środkiem
transportu należącym do członków rodziny uczestnika, określonych w części IV ust 5
Programu;
3) będzie prowadzona ewidencja jednorazowych biletów komunikacji
publicznej/prywatnej, zgodnie ze wzorem ewidencji biletów komunikacyjnych w
ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026, stanowiącym załącznik nr 12 do Programu;
19
4) będzie prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu stanowiącego własność
asystenta/udostępnionego przez osobę trzecią, zgodnie ze wzorem ewidencji
przebiegu pojazdu w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
stanowiącym załącznik nr 10 do Programu;
5) będzie prowadzona ewidencja kosztów przejazdu innym środkiem transportu np.
taksówką, zgodnie ze wzorem ewidencji kosztów przejazdu innym środkiem
transportu w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością”
dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026, stanowiącym załącznik nr 11
do Programu, do której należy dołączyć dowód poniesienia wydatku, tj. fakturę
dokumentującą ww. przejazd;
6) koszt zakupu jednorazowych biletów komunikacji publicznej/prywatnej dla
asystenta towarzyszącego uczestnikowi oraz koszt zakupu biletów wstępu na
wydarzenia kulturalne, rozrywkowe, sportowe lub społeczne itp. dla asystenta
towarzyszącego uczestnikowi, w związku z wyjazdami, które dotyczą realizacji usług
wymienionych w treści Programu, muszą zostać udokumentowane w formie biletu,
rachunku, paragonu albo faktury, dokumentujących wydatek. W tej samej formie, w
celu wykazania przejazdu lub uczestnictwa asystenta w wydarzeniu, musi zostać
udokumentowany fakt przejazdu lub uczestnictwa w wydarzeniu przez uczestnika,
któremu towarzyszy asystent, o ile przejazd lub uczestnictwo w wydarzeniu przez
uczestnika nie jest nieodpłatny/e, co musi zostać również udokumentowane.
6. Koszty będą kwalifikowalne, jeżeli wydatki zostaną faktycznie poniesione w okresie
realizacji zadania.
7. Istnieje możliwość refundacji ze środków Funduszu na realizację Programu kosztów
kwalifikowalnych poniesionych w związku z realizacją zadania od dnia, od którego
zadanie jest realizowane określonego w umowie.
8. Za datę poniesienia kosztu przyjmuje się w przypadku wydatków pieniężnych:
1) ponoszonych przelewem lub obciążeniową kartą płatniczą − datę obciążenia
rachunku bankowego podmiotu realizującego usługi asystencji osobistej, tj. datę
księgowania operacji;
2) ponoszonych kartą kredytową lub innym instrumentem płatniczym o odroczonej
płatności − datę transakcji skutkującej obciążeniem rachunku karty kredytowej lub
20
innego instrumentu, pod warunkiem dokonania spłaty tej należności do końca
okresu rozliczeniowego danego instrumentu płatniczego.
9. Środki Funduszu, przyznane na realizację Programu, muszą być wykorzystane zgodnie z
Programem oraz umową zawartą pomiędzy wojewodą a gminą/powiatem.
10. Gminy/powiaty, które uzyskały środki Funduszu na realizację Programu, są obowiązane
do ich rozliczenia w sposób i w terminach wskazanych w umowie zawartej z wojewodą,
a także do zwrotu niewykorzystanej części przyznanych środków Funduszu w terminach
określonych w tej umowie, zgodnie z ustawą z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu
Solidarnościowym oraz ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.).
11. Wojewodowie, którzy uzyskali środki Funduszu na realizację Programu, są obowiązani
do ich rozliczenia w sposób i w terminach wskazanych w umowie zawartej z Ministrem,
a także do zwrotu niewykorzystanej przez gminy/powiaty części przyznanych środków
Funduszu w terminach określonych w tej umowie, zgodnie z ustawą z dnia 23
października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym oraz ustawą z dnia 27 sierpnia 2009
r. o finansach publicznych.
12. W przypadku zwrotu wojewodzie przez gminę/powiat środków przekazanych na
realizacje zadania wojewoda uprawiony jest do przekazania tych środków na realizację
zadania przez inne gminy/powiaty, z zastrzeżeniem ust. 11, po uprzednim uzyskaniu
akceptacji Ministra.
13. Organizacja lub podmiot, o których mowa w części IV ust. 36 pkt 2 i 4 realizujące usługi
wynikające z umowy zawartej w ramach Programu i otrzymujące środki Funduszu są
obowiązane do ich rozliczenia, a także do zwrotu niewykorzystanej ich części, w sposób
i w terminach wskazanych w umowie zawartej z gminą/powiatem.
14. Kosztami niekwalifikowalnymi zadania (w przypadku jednostek samorządu
terytorialnego − wydatkami) są w szczególności:
1) odsetki od zadłużenia;
2) kwoty i koszty pożyczki lub kredytu;
3) kary i grzywny;
4) wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;
21
5) podatek od towarów i usług (VAT), który może zostać odzyskany na podstawie
przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z
2025 r. poz. 775, z późn. zm.) oraz aktów wykonawczych do tej ustawy;
6) odsetki za opóźnienie w regulowaniu zobowiązań oraz odsetki za zwłokę z tytułu
nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których
stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. − Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2025 r. poz. 111, z późn. zm.);
7) nagrody, premie, dodatek stażowy, ekwiwalent za urlop, wynagrodzenia
chorobowe, zasiłki chorobowe i koszt przejazdu asystenta do i od uczestnika;
8) usługi asystencji osobistej świadczone przez członków rodziny uczestnika,
określonych w części IV ust. 5 Programu, opiekunów prawnych uczestnika lub osoby
faktycznie zamieszkujące razem z uczestnikiem.
15. Decyzję o kwalifikowalności kosztów podejmuje wojewoda.
16. Zmiana wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu wymaga akceptacji
wojewody, wyrażonej w formie pisemnej lub elektronicznej, z zastrzeżeniem ust. 17–21.
17. W przypadku wystąpienia oszczędności w ramach kosztów związanych bezpośrednio z
realizacją usług asystencji osobistej, o których mowa w ust. 3 pkt 2–4, istnieje możliwość
przesunięcia ich do kategorii kosztów związanych bezpośrednio z realizacją usług
asystencji osobistej, o której mowa w ust. 3 pkt 1, z zastrzeżeniem części IV ust. 33. W
przypadku wystąpienia oszczędności w ramach kosztów związanych bezpośrednio z
realizacją usług asystencji osobistej, o których mowa w ust. 3 pkt 2-4, istnieje możliwość
przesunięcia ich pomiędzy tymi kosztami, z zastrzeżeniem ust. 4 oraz zachowania kwoty
określonej w ust. 3 pkt 4. Zmiany, o których mowa w dwóch zdaniach poprzedzających,
wymagają uprzedniego, pisemnego lub elektronicznego zgłoszenia do wojewody i
pisemnej lub elektronicznej zgody wojewody.
18. Zmiana w zakresie liczby uczestników lub liczby asystentów lub godzin usług asystencji
osobistej, zatwierdzonych we wniosku, z zastrzeżeniem części IV ust. 26 pkt 1-4 oraz bez
obniżenia zadeklarowanego w zatwierdzonym wniosku udziału osób wymagających
wysokiego poziomu wsparcia, nie wymaga zgody wojewody. Do dnia zakończenia
realizacji Programu gmina/powiat jest obowiązana do pisemnego lub elektronicznego
poinformowania wojewody, o dokonanych zmianach w powyższym zakresie.
22
19. Najpóźniej do ostatniego dnia realizacji zadania gmina/powiat dokonuje aktualizacji
wniosku z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu
Solidarnościowego) udostępnionego przez Ministra na stronie internetowej, wskazanej
w ogłoszeniu o naborze wniosków, uwzględniając wszystkie informacje o dokonanych
zmianach zgodnie z ust. 16-18. W przypadkach uzasadnionych problemami
technicznymi, za uprzednią zgodą wojewody, dopuszcza się możliwość składania
aktualizacji wniosku za pomocą platformy e-PUAP albo e-Doręczenia.
20. Zmiany, o których mowa w ust. 17 i 18, mogą zostać dokonane wyłącznie do wysokości
środków Funduszu przyznanych gminie/powiatowi na realizację Programu.
21. Niedozwolone są: zmiana wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu i
załączonej do niego dokumentacji ani zmiany, o których mowa w ust. 17 i 18,
prowadzące do przesunięcia środków Funduszu pomiędzy kosztami związanymi
bezpośrednio z realizacją usług asystencji, o których mowa w ust. 3 pkt 1-4, a kosztami
obsługi Programu, o których mowa w części VI ust. 24-26.
VI. Finansowanie Programu oraz warunki przyznawania gminom/powiatom
środków Funduszu przeznaczonych na realizację Programu
1. Źródłem finansowania Programu będą środki ujęte w planie finansowym Funduszu.
Planowany budżet Programu w 2026 r. wyniesie – 1 103 873 000 zł (słownie: jeden
miliard sto trzy miliony osiemset siedemdziesiąt trzy tysiące złotych). Dysponentem
środków z Funduszu jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, zwany
w Programie „Ministrem”.
2. Minister zastrzega możliwość zmniejszenia planowanego budżetu, o których mowa w
ust. 1.
3. Realizacja Programu następuje w trybie naboru wniosków gmin/powiatów, zgodnie z
art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym.
4. Ogłoszenie o naborze wniosków w ramach Programu zostanie umieszczone:
1) na stronie podmiotowej Ministra w Biuletynie Informacji Publicznej;
2) na stronach internetowych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
www.gov.pl/rodzina, oraz Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób
Niepełnosprawnych www.niepelnosprawni.gov.pl;
23
3) na stronie podmiotowej właściwego wojewody w Biuletynie Informacji Publicznej.
5. Stosownie do art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu
Solidarnościowym nabór wniosków w odniesieniu do jednostek samorządu
terytorialnego dokonywany jest przez wojewodów.
6. Gmina/powiat składa wniosek w ramach Programu do właściwego wojewody w wersji
elektronicznej z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu
Solidarnościowego) udostępnionego przez Ministra na stronie internetowej, wskazanej
w ogłoszeniu o naborze wniosków. Instrukcja obsługi Generatora Funduszu
Solidarnościowego stanowi załącznik nr 14 do Programu. W przypadkach uzasadnionych
problemami technicznymi, za uprzednią zgodą Ministra, dopuszcza się możliwość
składania wniosków w ramach Programu za pomocą platformy e-PUAP lub
e-Doręczenia.
7. Gmina/powiat zakłada w Generatorze Funduszu Solidarnościowego swoje konto - jedno
konto dla jednej jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z Instrukcją obsługi
Generatora Funduszu Solidarnościowego, stanowiącą załącznik nr 14 do Programu.
8. Niezwłocznie po założeniu konta a przed złożeniem wniosku w ramach Programu do
wojewody, do Generatora Funduszu Solidarnościowego, należy dołączyć upoważnienie
do podejmowania czynności w Generatorze Funduszu Solidarnościowego, którego wzór
stanowi załącznik nr 15 do Programu. Gmina/powiat obowiązana jest zapewnić, aby
znajdujące się w Generatorze Funduszu Solidarnościowego upoważnienie było aktualne,
tj. w każdym przypadku zmiany osoby/osób upoważnionych do podejmowania czynności
w Generatorze Funduszu Solidarnościowego w imieniu gminy/powiatu lub zmiany
zakresu udzielonego upoważnienia, do Generatora Funduszu Solidarnościowego musi
zostać dołączone aktualne upoważnienie do podejmowania czynności w Generatorze
Funduszu Solidarnościowego. Gmina/powiat ponosi odpowiedzialność za skutki braku
aktualizacji upoważnienia do podejmowania czynności w Generatorze Funduszu
Solidarnościowego, dołączonego do Generatora Funduszu Solidarnościowego.
9. Upoważnienie do podejmowania czynności w Generatorze Funduszu Solidarnościowego
musi zostać podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez osobę/osoby
uprawnione do składania oświadczeń woli w imieniu gminy/powiatu zgodnie z zasadami
reprezentacji (tj. podpisane przez osobę/osoby uprawnione do reprezentacji
gminy/powiatu lub pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnictwa - w tym
24
ostatnim przypadku do upoważnienia należy dołączyć kopię pełnomocnictwa
szczególnego do działania w imieniu gminy/powiatu). W przypadku braku możliwości
złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego, w Generatorze Funduszu
Solidarnościowego należy umieścić kopię (skan pdf) podpisanego podpisami
własnoręcznymi dokumentu upoważnienia do podejmowania czynności w Generatorze
Funduszu Solidarnościowego, a następnie jego oryginał powinien zostać przedłożony
niezwłocznie do właściwego wojewody.
10. Gmina/powiat, występując o środki finansowe w ramach Programu jest zobowiązana
złożyć do wojewody za pośrednictwem Generatora Funduszu Solidarnościowego
Wniosek/aktualizację wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 1 do Programu).
11. Gmina/powiat, składając wniosek na środki finansowe z Programu, uwzględnia w nim
w szczególności przewidywaną liczbę uczestników Programu opartą na przeprowadzonej
diagnozie potrzeb i koszt realizacji usług asystencji osobistej.
12. Kryteria i sposób oceny wniosków określone zostaną w ogłoszeniu o naborze wniosków.
13. Wojewoda, po dokonaniu oceny wniosków złożonych przez gminy/powiaty, sporządza
listę rekomendowanych wniosków i przekazuje ją Ministrowi do weryfikacji i
zatwierdzenia.
14. Niezwłocznie, nie później niż 7 dni po dokonaniu oceny wniosku, wojewoda informuje
gminę/powiat o wyniku oceny wniosku. W przypadku oceny negatywnej wojewoda
uzasadnia swoją ocenę.
15. Wojewoda po dokonaniu oceny wniosków złożonych przez gminy/powiaty, sporządza
listę rekomendowanych wniosków do finansowania w ramach Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026 (załącznik nr 3 do Programu) i przekazuje ją do Ministra wraz z informacją
wojewody dotyczącą środków finansowych z Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik
nr 2 do Programu). W razie braku któregoś z ww. dokumentów Minister zwraca się do
Wojewody o jego uzupełnienie. Wojewoda przekazuje do Ministra listę
rekomendowanych wniosków do dofinansowania w ramach Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
25
2026 (załącznik nr 3 do Programu) wraz z informacją wojewody dotyczącą środków
finansowych z Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 2 do Programu) w wersji
elektronicznej z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu
Solidarnościowego) udostępnionego przez Ministra na stronie internetowej, wskazanej
w ogłoszeniu o naborze wniosków w ramach Programu. W przypadkach uzasadnionych
problemami technicznymi, za uprzednią zgodą Ministra, dopuszcza się możliwość
składania powyżej wskazanych dokumentów za pomocą platformy e-PUAP lub
e-Doręczenia.
16. Minister weryfikuje listę rekomendowanych wniosków przesłanych przez wojewodów i
przyznaje środki Funduszu do wyczerpania limitu środków przeznaczonych na realizację
Programu. Minister może zażądać od wojewody dodatkowych wyjaśnień w zakresie
dokonanej przez wojewodę oceny. W przypadku stwierdzenia dokonania przez
Wojewodę oceny niezgodnie z kryteriami bądź stwierdzenia błędnego sporządzenia listy
rekomendowanych wniosków Minister zwraca się do Wojewody o skorygowanie oceny i
przysłanie aktualnej listy rekomendowanych wniosków wraz z informacją wojewody.
Minister może wyłączyć wniosek gminy/powiatu z listy rekomendowanych wniosków ze
względów formalnych.
17. Minister zatwierdza do dofinansowania listy rekomendowanych wniosków przedłożone
przez wojewodów. Minister ma prawo zaproponowania innej kwoty wsparcia
finansowego niż wnioskowana przez wojewodę. W takim przypadku wojewoda
zobowiązany będzie do dokonania podziału środków pomiędzy gminy/powiaty, których
wnioski zostały zatwierdzone. Decyzję w zakresie zastosowanych kryteriów podziału
środków i wysokości wsparcia dla gmin/powiatów, w przypadku zaproponowania przez
Ministra innej kwoty wsparcia finansowego niż wnioskowana przez wojewodę
podejmuje wojewoda, z uwzględnieniem przede wszystkim: populacji mieszkańców
gminy/powiatu, posiadania przez gminę/powiat Lokalnego Planu Deinstytucjonalizacji
Usług Społecznych6 (jego posiadanie powoduje zwiększenie o 10% wysokości przyznach
gminie/powiatowi środków Funduszu), wysokości wykorzystanych środków Funduszu w
poprzednich edycjach Programu oraz czy realizacja usług zlecona zostanie organizacjom i
6 Lokalny Plan Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych przygotowywany jest na podstawie dokumentu:
Ogólnopolskie wytyczne tworzenia lokalnych planów deinstytucjonalizacji usług społecznych.
26
podmiotom, o których mowa w części IV ust. 36 pkt 2. W takim przypadku konieczna jest
aktualizacja wniosków gmin/powiatów, a wojewoda zobowiązany jest do
zaktualizowania złożonej dokumentacji, o której mowa w ust. 15, przed zawarciem
umowy z Ministrem, adekwatnie do zakresu zmiany.
18. Minister zamieszcza na swojej stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej
listę gmin/powiatów, których wnioski zostały zatwierdzone wraz z kwotą przyznanych
środków Funduszu.
19. Stosownie do art. 13 ust. 7 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu
Solidarnościowym wojewoda zamieszcza na swojej stronie podmiotowej w Biuletynie
Informacji Publicznej listę gmin/powiatów, których wnioski zostały zatwierdzone przez
Ministra wraz z kwotą przyznanych środków z Funduszu.
20. Wojewoda jest zobowiązany do przekazania Ministrowi zaktualizowanej listy
rekomendowanych wniosków oraz zaktualizowanej informacji wojewody dotyczącej
środków finansowych w przypadku zmiany informacji w nich zawartych, w związku z ze
zmianami, o których mowa w części V ust. 12 oraz części V ust. 16-18. Minister w
terminie 14 dni od dnia doręczenia przez wojewodę Ministrowi zmienionych
dokumentów, o których mowa w zdaniu pierwszym, może zgłosić sprzeciw co do ich
zmiany.
21. Środki z Funduszu będą przekazywane przez Ministra na podstawie umów zawartych
między Ministrem a wojewodami (zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 17 do
Programu), a następnie wojewodowie przekażą te środki gminom/powiatom na
podstawie zawartych z nimi umów (zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 18 do
Programu).
22. Do środków Funduszu przekazanych na realizację Programu stosuje się odpowiednio art.
60-67 i art. 169 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z tym że
organem właściwym do umarzania, odraczania terminów zapłaty lub rozkładania na raty
spłat należności Funduszu, a także wydania decyzji o zwrocie całości lub części
należności w związku z wykorzystaniem środków niezgodnie z przeznaczeniem albo
pobrania ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości, jest wojewoda, zgodnie z art. 15
ust. 2 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym.
23. Podmioty realizujące zadania wynikające z umów zawartych w ramach Programu
są obowiązane do posiadania wyodrębnionego rachunku bankowego dla środków
27
z Funduszu, prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej otrzymanych środków i
dokonywanych z tych środków wydatków, zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 23
października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym. Rachunkiem tym może być rachunek
bankowy gminy/powiatu dedykowany wyłącznie dla środków Funduszu i prowadzony
dla rozliczeń jednostki organizacyjnej gminy/powiatu, która bezpośrednio realizuje
Program.
24. Wójt, burmistrz, prezydent miasta/starosta może pokryć koszty obsługi Programu
w wysokości faktycznie poniesionej, nie większej niż 2% środków przekazanych na
realizację tego Programu.
25. Wójt, burmistrz, prezydent miasta/starosta może przekazać organizacjom lub
podmiotom wskazanym w części IV ust. 36 pkt 2 i 4 Programu, ze środków
przeznaczonych na koszty obsługi Programu, o których mowa w ust. 24, środki
stanowiące nie więcej niż 2% środków Funduszu przekazanych danej organizacji lub
podmiotowi na realizację usług asystencji osobistej, w celu pokrycia wszelkich kosztów
obsługi księgowej, kadrowej lub administracyjnej, które pojawią się w związku z
realizacją usług w ramach Programu.
26. Wojewoda może pokryć koszty obsługi Programu w wysokości faktycznie poniesionej,
nie więcej niż 0,5% przekazanych środków Funduszu.
27. Minister może pokryć koszty działań promocyjno-informacyjnych związanych z
Programem w wysokości nieprzekraczającej kwoty 100 tys. zł, w ramach planu
finansowego Funduszu na rok 2026 w pozycji „koszty realizacji zadań związanych z
promowaniem i wspieraniem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych”.
VII. Terminy i warunki realizacji Programu
1. Program będzie realizowany od dnia 1 stycznia 2026 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
2. Środki będą przekazywane zgodnie z zawartą umową, w układzie rocznym, w
określonych w harmonogramie transzach.
3. Środki z Funduszu na realizację zadań w ramach Programu mogą być wykorzystywane na
zasadzie refundacji poniesionych wydatków lub na zasadzie zaliczki, tj. na sfinansowanie
wydatków środkami Funduszu, w sposób umożliwiający terminową realizację płatności
za zrealizowane usługi asystencji osobistej.
28
4. Wysokość środków finansowych własnych gminy/powiatu w ramach realizacji Programu
może się zmieniać, o ile nie zmniejszy się wartość tych środków w stosunku do
wydatkowanej kwoty dofinansowania ze środków Funduszu.
VIII. Przetwarzanie danych osobowych
1. Przetwarzanie danych osobowych w Programie powinno odbywać się zgodnie
rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia
2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych
osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy
95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016,
str. 1, Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 35),
zwanym dalej „RODO”, i ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1781)
2. Każdy z podmiotów realizujących Program, tj. Minister, wojewoda, gmina/powiat, jest
odrębnym administratorem danych osobowych.
3. Minister przetwarza dane osobowe:
1) służbowe, pracowników urzędów wojewódzkich. Zakres przetwarzanych
służbowych danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane stanowisko, miejsce
pracy, numer telefonu, adres e-mail;
2) służbowe, pracowników gmin/powiatów. Zakres przetwarzanych służbowych
danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane stanowisko, miejsce pracy,
numer telefonu, adres e-mail;
4. Wojewoda przetwarza dane osobowe:
1) służbowe, pracowników gmin/powiatów. Zakres przetwarzanych służbowych
danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane stanowisko, miejsce pracy,
numer telefonu, adres e-mail;
2) służbowe, pracowników Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zakres
przetwarzanych służbowych danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane
stanowisko, miejsce pracy, numer telefonu, adres e-mail.
5. Gmina/powiat przetwarza dane osobowe:
29
1) służbowe, pracowników urzędów wojewódzkich. Zakres przetwarzanych
służbowych danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane stanowisko, miejsce
pracy, numer telefonu, adres e-mail;
2) służbowe, pracowników Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zakres
przetwarzanych służbowych danych osobowych to: imię, nazwisko, zajmowane
stanowisko, miejsce pracy, numer telefonu, adres e-mail;
3) uczestników Programu, opiekunów prawnych uczestników Programu. Zakres
przetwarzanych danych osobowych określony jest w Karcie zgłoszenia do Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 oraz w Karcie realizacji usług asystencji osobistej w
ramach Programu Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026;
4) asystentów. Zakres przetwarzanych danych osobowych określony jest w Karcie
zgłoszenia do Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla
Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 oraz w Karcie realizacji usług
asystencji osobistej w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026.
6. Podmioty, o których mowa w ust. 2 realizują we własnym zakresie i na własną
odpowiedzialność obowiązki administratora w rozumieniu art. 4 pkt 7 RODO.
7. Klauzula informacyjna RODO Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dla
pracowników urzędów wojewódzkich oraz pracowników gmin/powiatów, którzy
uczestniczyą w realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla
Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 dotycząca realizacji obowiązku
poinformowania osoby o przetwarzaniu jej danych przez Ministra, stanowi załącznik nr
16 do Programu.
IX. Zadania podmiotów realizujących Program
1. Do zadań Ministra należy, w szczególności:
1) opracowanie Programu;
2) ogłoszenie Programu oraz zamieszczenie ogłoszenia o naborze wniosków w
Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministra;
30
3) udostępnienie narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu Solidarnościowego)
na stronie internetowej https://bfs.mrips.gov.pl;
4) weryfikowanie złożonych przez wojewodów list rekomendowanych wniosków i ich
zatwierdzenie do finansowania w ramach Programu;
5) wzywanie wojewody do uzupełnienia braków, w wyznaczonym przez Ministra
terminie;
6) rozpatrywanie zastrzeżeń złożonych przez gminy/powiaty;
7) opublikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministra
zatwierdzonej listy rekomendowanych wniosków do finansowania w ramach
Programu;
8) zawieranie umów z wojewodami w sprawie realizacji zadania w ramach Programu;
9) przygotowanie i aktualizacja wzoru:
a) wniosku/aktualizacji wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr 1 do Programu,
b) informacji wojewody dotyczącej środków finansowych z Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr 2 do Programu,
c) listy rekomendowanych wniosków do finansowania w ramach Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr 3 do Programu,
d) sprawozdania gmin/powiatów z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
który stanowi załącznik nr 4 do Programu,
e) sprawozdania wojewody z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
który stanowi załącznik nr 5 do Programu,
f) oświadczenia o przyjęciu środków finansowych z Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026, który stanowi załącznik nr 6 do Programu,
31
g) karty zgłoszenia do Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością”
dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik
nr 7 do Programu,
h) karty zakresu czynności w ramach usługi asystencji osobistej do Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr 8 do Programu,
i) karty realizacji usług asystencji osobistej w ramach Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr 9 do Programu,
j) ewidencji przebiegu pojazdu w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
który stanowi załącznik nr 10 do Programu,
k) ewidencji kosztów przejazdu innym środkiem transportu np. taksówką w
ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla
Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026, który stanowi załącznik nr
11 do Programu,
l) ewidencji biletów komunikacyjnych w ramach Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026, który stanowi załącznik nr 12 do Programu,
m) karty oceny wniosku gminy/powiatu w ramach Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026, który stanowi załącznik nr 13 do Programu,
n) upoważnienia do podejmowania czynności w Generatorze Funduszu
Solidarnościowego, który stanowi załącznik nr 15 do Programu,
o) umowy w sprawie realizacji zadania w ramach resortowego Programu Ministra
Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
zawieranej pomiędzy Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a
wojewodą, który stanowi załącznik nr 17 do Programu,
p) umowy w sprawie realizacji zadania w ramach resortowego Programu Ministra
Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
32
zawieranej pomiędzy wojewodą a gminą/powiatem, który stanowi załącznik nr
18 do Programu,
q) sprawozdania zbiorczego z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
który stanowi załącznik nr 19 do Programu;
10) przygotowanie i aktualizacja Instrukcji obsługi Generatora Funduszu
Solidarnościowego, która stanowi załącznik nr 14 do Programu;
11) przygotowanie i aktualizacja Klauzula informacyjna RODO Ministra Rodziny, Pracy i
Polityki Społecznej dla pracowników urzędów wojewódzkich oraz pracowników
gmin/powiatów, którzy uczestniczą w realizacji Programu „Asystent osobisty osoby
z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
dotycząca realizacji obowiązku poinformowania osoby o przetwarzaniu jej danych
przez Ministra, która stanowi załącznik nr 16 do Programu;
12) monitorowanie i kontrola realizacji zadań wojewodów wynikających z Programu;
13) akceptowanie sprawozdań składanych przez wojewodów;
14) sporządzanie zbiorczego sprawozdania z realizacji Programu na podstawie
sprawozdań przekazanych przez wojewodów.
2. Do zadań wojewody należy, w szczególności:
1) ogłoszenie o naborze wniosków w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej właściwego wojewody;
2) przekazanie informacji o naborze wszystkim gminom/powiatom z terenu danego
województwa wraz z zobowiązaniem do ich upublicznienia co najmniej w Biuletynie
Informacji Publicznej na stronie podmiotowej danej gminy/powiatu oraz ośrodka
pomocy społecznej w danej gminie/powiecie albo centrum usług społecznych, o
którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych
przez centrum usług społecznych;
3) udzielanie informacji o zasadach Programu i warunkach naboru wniosków;
4) przeprowadzenie naboru wniosków;
5) ocena wniosków gmin/powiatów na środki finansowe z Programu pod względem
formalnym, merytorycznym, z uwzględnieniem racjonalnego i celowego
planowanego wydatkowania środków publicznych dokonywana na podstawie Karty
oceny wniosku gminy/powiatu w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
33
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
stanowiącej załącznik nr 13 do Programu;
6) wzywanie gminy/powiatu do uzupełnienia braków formalnych i merytorycznych, w
wyznaczonym przez wojewodę terminie;
7) sporządzenie i przekazanie Ministrowi informacji wojewody dotyczącej środków
finansowych z Programu wraz z listą rekomendowanych wniosków, zgodnie ze
wzorami stanowiącymi odpowiednio załączniki nr 2 i 3 do Programu;
8) zamieszczenie na swojej stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej
listy podmiotów, których wnioski zostały zatwierdzone przez Ministra wraz z kwotą
przyznanych środków z Funduszu;
9) informowanie gmin/powiatów o obowiązku i terminie złożenia oświadczenia o
przyjęciu lub rezygnacji ze środków przyznanych w ramach Programu;
10) zawieranie umów z właściwymi gminami/powiatami niezwłocznie, nie później
jednak niż w terminie 30 dni od podpisania umowy z Ministrem;
11) przekazanie gminom/powiatom środków finansowych, w terminach określonych w
umowach zawartych z gminami/powiatami;
12) analizowanie sprawozdań i innych uzyskanych informacji o realizowanych przez
gminy/powiaty zadaniach oraz rozliczanie środków finansowych przyznanych
gminom/powiatom na realizację Programu, w tym koszty jego obsługi;
13) przekazanie Ministrowi sprawozdania wojewody z realizacji Programu, według
wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do Programu;
14) koordynacja wykonania zadań przez gminy/powiaty, nadzór nad realizacją zadań
przez gminy/powiaty oraz kontrola w gminach/powiatach w zakresie realizacji zadań
w ramach Programu;
15) umarzanie, odraczanie terminów płatności lub rozkładanie na raty spłat należności
Funduszu oraz odmowa zastosowania ulgi, a także wydanie decyzji o zwrocie w
związku z wykorzystaniem środków niezgodnie z przeznaczeniem albo pobraniem
ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości.
3. Do zadań gminy/powiatu należy, w szczególności:
1) informowanie o ogłoszeniu dotyczącym naboru wniosków w ramach Programu na
stronie podmiotowej gminy/powiatu;
34
2) składanie wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu do właściwego
wojewody;
3) uzupełnienie braków formalnych i merytorycznych wniosku gminy/powiatu na
środki finansowe z Programu na wezwanie wojewody, w wyznaczonym przez
wojewodę terminie, licząc od dnia następnego po dniu otrzymania wezwania;
4) niezwłocznie, po ogłoszeniu wyników naboru wniosków, złożenie do wojewody
oświadczenia o przyjęciu bądź rezygnacji ze środków finansowych przyznanych w
ramach Programu, zgodnie z załącznikiem nr 6 do Programu;
5) koordynowanie realizacji Programu w gminie/powiecie oraz informowanie
wojewody o trudnościach w realizacji Programu, mających wpływ na wykorzystanie
środków;
6) podjęcie działań mających na celu rozpoczęcie realizacji zadania, niezwłocznie po
złożeniu oświadczenia o przyjęciu środków jednak nie później niż w dniu podpisania
umowy z wojewodą;
7) realizowanie zadań zgodnie z Programem oraz zgodnie z zawartą z wojewodą
umową;
8) rozliczenie z wojewodą otrzymanych środków finansowych przyznanych w ramach
Programu oraz poddanie się nadzorowi i kontroli zgodnie z umową;
9) przedstawienie na żądanie wojewody wyjaśnień, informacji i dokumentów
dotyczących zadań realizowanych w ramach Programu;
10) przekazanie właściwemu wojewodzie, sprawozdania z realizacji Programu według
wzoru stanowiącego załącznik nr 4 Programu;
11) w przypadku zlecania realizacji usług asystencji osobistej przez gminę/powiat
organizacjom lub podmiotom, o których mowa w części IV ust. 36 pkt 2 i 4,
gmina/powiat obowiązana jest do koordynacji wykonania usług przez te organizacje
i podmioty, nadzoru nad realizacją usług przez te organizacje i podmioty oraz
przeprowadzenia kontroli w tych organizacjach i podmiotach w zakresie realizacji
usług w ramach Programu. Ponadto gmina/powiat obowiązana jest do podpisania
umów z ww. organizacjami i podmiotami, zaś organizacje te i podmioty
zobowiązane są składać do gminy/powiatu sprawozdania z realizacji usług, według
wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do Programu, w terminie wskazanym przez
gminę/powiat w umowie, pozwalającym na terminowe sporządzenie i przekazanie
35
do wojewody sprawozdania przez gminę/powiat (umowa powinna zawierać wzór
sprawozdania). Ponadto gmina/powiat zobowiąże te organizacje i podmioty do
stosowania obowiązków informacyjnych określonych w pkt. 13-16 oraz do
przetwarzania danych osobowych zgodnie z częścią VIII Programu;
12) prowadzenie dokumentacji potwierdzającej realizację Programu, w tym
obowiązkowe korzystanie z załączników do Programu;
13) informowanie, że zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Funduszu
otrzymanych od Ministra. Informacja na ten temat powinna się znaleźć we
wszystkich materiałach, publikacjach, informacjach dla mediów, w mediach
społecznościowych, ogłoszeniach oraz wystąpieniach publicznych dotyczących
realizowanego zadania publicznego. Gmina/powiat zobowiązana jest do oznaczania
profili prowadzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w
podejmowanych działaniach informacyjnych i promocyjnych w mediach
społecznościowych;
14) umieszczanie logo Ministra na wszystkich materiałach, w szczególności
promocyjnych, informacyjnych, szkoleniowych i edukacyjnych, dotyczących
realizowanego zadania publicznego oraz zakupionych środkach trwałych,
proporcjonalnie do wielkości innych oznaczeń, w sposób zapewniający jego dobrą
widoczność;
15) w ramach informowania, o którym mowa w pkt 13, gmina/powiat jest obowiązana
do podejmowania działań informacyjnych dotyczących finansowania zadania ze
środków Funduszu przyznanych w ramach Programu, zgodnie z art. 35a ust. 1
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 7 maja 2021 r. w sprawie określenia działań informacyjnych
podejmowanych przez podmioty realizujące zadania finansowane lub
dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych (Dz. U.
poz. 953, z późn. zm.). W szczególności, gmina/powiat przy podejmowaniu działań
informacyjnych używa wzorów plakatów informacyjnych, określonych w załączniku
nr 1 do ww. rozporządzenia. Edytowalne pliki cyfrowe plakatów informacyjnych
udostępnione są na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów pod adresem https://www.gov.pl/web/premier/dzialania-informacyjne;
36
16) rozpowszechnianie w dowolnej formie, w prasie, radiu, telewizji, Internecie oraz
innych publikacjach nazwy Programu, przedmiotu i celu, na który przyznano
wsparcie finansowe oraz informacji o wysokości przyznanego wsparcia
finansowego.
X. Monitoring Programu
1. Gmina/powiat przekazuje do wojewody sprawozdanie z realizacji Programu,
obejmujące rozliczenie środków Funduszu w zakresie rzeczowym i finansowym, w
terminie 30 dni od dnia zakończenia realizacji zadania. Sprawozdanie sporządzane jest
według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do Programu.
2. Gmina/powiat przekazuje do wojewody sprawozdanie z realizacji Programu w wersji
elektronicznej z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu
Solidarnościowego) udostępnionego przez Ministra na stronie internetowej
https://bfs.mrips.gov.pl. W przypadkach uzasadnionych problemami technicznymi, za
uprzednią zgodą Ministra, dopuszcza się możliwość złożenia sprawozdania za pomocą
platformy e-PUAP lub e-Doręczenia.
3. Wojewoda przekazuje do Ministra sprawozdanie z realizacji Programu, obejmujące
rozliczenie środków Funduszu w zakresie rzeczowym i finansowym, w terminie 40 dni
od dnia zakończenia realizacji zadania. Sprawozdanie sporządzane jest według wzoru
stanowiącego załącznik nr 5 do Programu.
4. Wojewoda przekazuje do Ministra sprawozdanie z realizacji Programu w wersji
elektronicznej z wykorzystaniem narzędzia elektronicznego (Generator Funduszu
Solidarnościowego) udostępnionego przez Ministra na stronie internetowej
https://bfs.mrips.gov.pl. W przypadkach uzasadnionych problemami technicznymi, za
uprzednią zgodą Ministra, dopuszcza się możliwość złożenia sprawozdania za pomocą
platformy e-PUAP lub e-Doręczenia.
5. Wojewoda jest obowiązany do przedstawienia na wezwanie Ministra w wyznaczonym
terminie dodatkowych informacji, wyjaśnień oraz dowodów do sprawozdania, o
którym mowa w ust. 4.
6. Minister akceptuje sprawozdania wojewodów z realizacji zadań.
37
7. Z realizacji Programu sporządzane jest sprawozdania zbiorcze z realizacji Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026, którego wzór stanowi załącznik nr 19 do Programu.
Załączniki do Programu:
1) Wzór wniosku/aktualizacji wniosku gminy/powiatu na środki finansowe z Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 1 do Programu);
2) Wzór informacji wojewody dotyczącej środków finansowych z Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego -
edycja 2026 (załącznik nr 2 do Programu);
3) Wzór listy rekomendowanych wniosków do finansowania w ramach Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 3 do Programu);
4) Wzór sprawozdania gmin/powiatów z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby
z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 4 do Programu);
5) Wzór sprawozdania wojewody z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 5 do Programu);
6) Wzór oświadczenia o przyjęciu środków finansowych z Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026 (załącznik nr 6 do Programu);
7) Wzór karty zgłoszenia do Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 7 do Programu);
8) Wzór karty zakresu czynności w ramach usługi asystencji osobistej do Programu
„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu
Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 8 do Programu);
9) Wzór karty realizacji usług asystencji osobistej w ramach Programu „Asystent
osobisty osoby z niepełnosprawnością" dla Jednostek Samorządu Terytorialnego -
edycja 2026 (załącznik nr 9 do Programu);
10) Wzór ewidencji przebiegu pojazdu w ramach Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026
(załącznik nr 10 do Programu);
39
11) Wzór ewidencja kosztów przejazdu innym środkiem transportu np. taksówką w
ramach Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek
Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 (załącznik nr 11 do Programu);
12) Wzór ewidencji biletów komunikacyjnych w ramach Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026 (załącznik nr 12 do Programu);
13) Wzór karty oceny wniosku gminy/powiatu w ramach Programu „Asystent osobisty
osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja
2026 (załącznik nr 13 do Programu);
14) Instrukcja obsługi Generatora Funduszu Solidarnościowego (załącznik nr 14 do
Programu);
15) Wzór upoważnienia do podejmowania czynności w Generatorze Funduszu
Solidarnościowego (załącznik nr 15 do Programu);
16) Klauzula informacyjna RODO Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dla
pracowników urzędów wojewódzkich oraz pracowników gmin/powiatów, którzy
uczestniczą w realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością”
dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026 dotycząca realizacji
obowiązku poinformowania osoby o przetwarzaniu jej danych przez Ministra
(załącznik nr 16 do Programu);
17) Wzór umowy w sprawie realizacji zadania w ramach resortowego Programu
Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
zawieranej pomiędzy Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a wojewodą
(załącznik nr 17 do Programu);
18) Wzór umowy w sprawie realizacji zadania w ramach resortowego Programu
Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja 2026,
zawieranej pomiędzy wojewodą a gminą/powiatem (załącznik nr 18 do Programu);
19) Wzór sprawozdania zbiorczego z realizacji Programu „Asystent osobisty osoby z
niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego - edycja (załącznik
nr 19 do Programu).